Vụ án giết người ở tiệm vàng Kim Sinh

Kỳ 1: Săn sói

Nhà số 48 phố Tây Sơn hiện nay

Có lẽ những người đang làm công ở trong ngôi nhà số 48 phố Tây Sơn (Hà Nội) không biết rằng, trên cái mảnh đất này, vào ngày 19/7/1999 đã xảy ra một vụ sát hại dã man chưa từng thấy trong lịch sử đấu tranh chống tội phạm ở thành phố Hà Nội. Và cũng chưa có một vụ nào mà Công an Hà Nội cùng Công an Nam Định, Hà Nam, Tuyên Quang, Hà Tây (cũ) đã phải dốc toàn lực truy lùng tội phạm đến thế.

Cho đến bây giờ, mặc dù đã gần 11 năm trôi qua nhưng mỗi lần đi qua phố Tây Sơn đến đoạn nhà 48, như một phản xạ có điều kiện tôi vẫn cứ ngoảnh mặt lại nhìn vào ngôi nhà đấy. Thời gian trôi qua đã lâu và cũng thay đổi chủ nhiều. Bây giờ thay vào ngôi nhà 2 tầng của ngày xửa ngày xưa ấy là một tòa nhà 6 tầng cao ngất ngưởng và tầng trệt là một cửa hàng bán túi xách, ví da...

Ngày ấy tôi là phóng viên duy nhất bám theo được vụ án từ đầu đến cuối. Cũng chẳng phải là do Công an Hà Nội ưu tiên ưu đãi gì mà chính là hồi đó phương tiện còn thiếu thốn cho nên tôi đã lấy xe ôtô của cơ quan chở anh em trinh sát đi lùng bắt kẻ thủ ác. Đúng là “dịp may” hiếm có.

Phần I: Người biến thành… sói?

Đêm 17/7/1999, tại một chiếu bạc ở thị trấn Chiêm Hóa, tỉnh Tuyên Quang. Gã mệt mỏi đứng dậy sau khi đã vét đến đồng tiền cuối cùng rồi lảo đảo ra về. Chủ xới bạc chạy theo dúi cho gã 10 nghìn và bảo: "Này cầm lấy mà đi xe ôm, mày nhớ từ giờ đến cuối tuần phải trả anh số tiền vay đấy nhé". Gã hỏi lại như một kẻ ngủ mê: "Em vay anh bao nhiêu rồi nhỉ?". Gã chủ xới bạc cười nhăn nhở: "Có mấy đâu, hơn 20 triệu". Nghe con số hơn 20 triệu, gã giật bắn người, bởi con số thật là khủng khiếp. Về nhà, cả đêm gã trằn trọc không ngủ được vì không biết kiếm đâu ra số tiền ấy bây giờ.

Gã sinh ra trong một gia đình nghèo nhưng đông con. Nhà có 9 anh em, gã là thứ tư và được coi là đẹp trai nhất nhà. Mà cũng chính vì đẹp trai cho nên tuổi trẻ của gã cũng đã vương vấn mối tình với nhiều cô gái. Gã lấy vợ khá sớm, năm 21 tuổi và cũng đã có với nhau 3 mặt con. Vợ gã là một người làm ăn chân chỉ hạt bột và cam chịu. Gã đã trải qua nhiều nghề từ đào đãi vàng, công nhân, rồi cũng có một thời gã buôn vàng cốm. Gã mua vàng cốm ở các lò đào đãi vàng ở Tuyên Quang rồi mang lên Hà Nội cho các hiệu vàng. Buôn vàng cốm cũng có lãi, nhưng khốn khổ cho đời gã, được đồng nào gã nướng sạch vào chiếu bạc hết đồng nấy.

Không chỉ nổi danh là một con bạc luôn khát nước ở đất Chiêm Hóa, gã còn về tận Nam Định, Hà Nam đánh bạc. Nhưng không chỉ cờ bạc, gã lại còn dính vào hút sách nữa, cho nên bao nhiêu của nả tích cóp được đều lần lượt đội nón ra đi... Ngôi nhà của gã nằm cạnh bờ sông Lô tuy đất rộng, nhà to nhưng cũng rất xuềnh xoàng. Người ta bảo nếu gã không nghiện ngập, cờ bạc, thì đã trở thành một đại gia có máu mặt ở thị trấn Chiêm Hóa. Năm 1999, gã 39 tuổi, nhưng cũng đã "kịp" ghi vào lý lịch của mình một tiền án về tội đánh bạc và một tiền sự về tội nghiện hút.

Nằm nghĩ mãi, không biết làm thế nào để kiếm ra được tiền, bỗng dưng gã nghĩ đến một gia đình. Đó là ông Phạm Công Sinh, chủ hiệu vàng Kim Sinh ở 48 phố Tây Sơn, quận Đống Đa, Hà Nội. Sở dĩ gã nhớ đến nhà ông Sinh là bởi vì trước đây trong thời kỳ buôn bán vàng cốm gã đã nhiều lần mang vàng đến đây bán và được ông bà Sinh cho ngủ qua đêm tại nhà. Nhà ông Sinh thì gã biết quá rõ, ngoài ông bà ra thì còn có một người phục vụ tên là Lục Thị Nghĩa quê ở Thanh Hóa, hằng ngày đến giúp việc theo giờ.

Thật ra thì chị Nghĩa không phải là giúp việc cho nhà ông Sinh mà là giúp việc cho nhà anh Phạm Công Tấn, con trai ông Sinh ở số nhà 68 cùng phố. Ông bà Sinh đều tuổi đã ngoài bảy chục là người hiền lành, sống nhân đức, được bà con quý mến, vậy mà chẳng hiểu sao có được 3 người con thì 2 người lại bị bệnh tâm thần, một người tên là Tảo, một người tên là Thức. Tảo thì bị tâm thần nặng gần như là không biết gì, suốt ngày chỉ ngồi cười ngây ngô, còn Thức thì bị nhẹ hơn. Cả hai người đều phải dùng thuốc ngủ thường xuyên vì nếu thiếu thuốc, họ không ngủ được.

Nghĩ đến nhà ông Sinh, gã bỗng nảy ra ý định phải về đó kiếm tiền... và đêm hôm đấy gã gần như thức trắng đêm để vạch ra kế hoạch. Thế là sáng hôm sau, 7h sáng, ngày 18/7 gã đi ôtô khách xuống Hà Nội. Thấy chồng sắp xếp quần áo, vợ gã hỏi: "Mình đi đâu đấy?". Gã nói gọn lỏn: "Tôi đi xuống Nam Định có việc". Biết tính chồng, chị Định, vợ gã cũng chẳng hỏi thêm làm gì.

Khi đi Hà Nội, gã đem theo một cái cặp trong đó có 1 áo mưa, 1 quần dài, 3 chiếc áo và 700 ngàn. Đến khoảng nửa buổi chiều thì xe về đến bến Kim Mã, Hà Nội, gã xuống thuê xe ôm đi ra chợ Hôm - Đức Viên, gã vào một cửa hàng bán dao, cuốc, xẻng ở ki-ốt số 15 ở chợ Hôm mua 1 con dao nhọn, loại dao Thái Lan 25 ngàn đồng, bỏ vào chiếc cặp mang theo. Rồi sau đó, gã thuê xe ôm đi tới ngã tư Ô Chợ Dừa.

Hiệu vàng Kim Sinh tháng 7/1999.

Đến ngã tư, gã xuống xe lững thững đi vào một quán phở và gọi một bát phở bò chín. Ăn xong, gã đi đến một quán nước chè đối diện với nhà ông Sinh... Gã uống nước chè và hút thuốc lào vặt chờ trời tối. Đến khoảng 20h30, khi thấy hiệu vàng Kim Sinh đã nghỉ bán hàng, gã lững thững đi vào nhà ông Sinh. Ông Sinh đang ngồi một mình ngoài cửa nhà, gã đến và chào ông. Nhận ra người quen, ông Sinh hỏi: "Ơ thằng cháu, sao lâu lắm không thấy mày xuống?". Gã bảo: "Vâng, cháu có việc đi Nam Định nên tranh thủ rẽ qua đây thăm hai bác".

Ông Sinh vồn vã mời gã vào nhà. Bà vợ ông Sinh tên là Tịch, thấy gã thì cũng xuống đón tiếp niềm nở và hỏi chuyện làm ăn. Chuyện trò được một hồi, ông Sinh hỏi: "Này, tối nay cháu ngủ ở đâu?". Gã nói: "Cháu cũng chưa biết ngủ ở đâu, nhưng mà mai cháu về quê rồi, thôi bác cho cháu ngủ lại đây nhé". Ông Sinh gật đầu: "Được thôi, thế thì tối nay mày ngủ với thằng Thức".

Đến hơn 21h, Phạm Ngọc Toản cháu nội của ông Sinh đến chơi. Toản đứng cạnh gã, gã lấy thuốc lá ra mời anh Toản, nhưng Toản không hút và Toản đi ra ngoài cửa rồi hỏi: "Ai ở trong nhà đấy ông?". Ông Sinh nói: "Ôi, nó là bạn của chú Thức đấy". Khoảng gần 22h thì chị Lục Thị Nghĩa và anh Toản đi ra khỏi nhà, ông Sinh ra kéo cửa sắt và khóa cửa nhà lại rồi đi lấy thuốc ngủ cho hai người con bị bệnh tâm thần của mình là Thức và Tảo uống.

Gã nằm ở một chiếc giường con cùng phòng với Thức và xem tivi. Được một lúc, bà vợ ông Sinh mang thuốc ngủ vào cho Thức và Tảo uống. Bà bảo gã: "Thôi, anh ngủ sớm đi để mai còn về, với lại để cho thằng Thức nó còn ngủ, chứ có tiếng tivi nó không ngủ được đâu".

Mặc dù hôm đó đi rất mệt, nhưng lúc này thần kinh của gã căng như dây đàn, gã không thể nào chợp mắt được dù chỉ là một phút. Gã nằm bên cạnh anh Thức và lắng nghe từng nhịp thở của anh và cứ 15 phút gã lại nghe tiếng chuông đồng hồ quả lắc gõ thánh thót, gã đếm từng lần chuông và đến khoảng 3h sáng ngày 19 thì gã ngồi dậy.

Gã len lén đi ra ngoài quan sát thấy mọi người trong nhà ông Sinh đã ngủ say, gã nhẹ nhàng mở chiếc cặp đen, lấy ra con dao Thái Lan rồi rón rén đến giường anh Thức đang nằm ngủ, tay trái hắn bịt chặt mồm anh Thức, chân phải đè lên bụng anh Thức đồng thời tay phải cầm dao và hắn miết một đường rất mạnh ngang cổ anh Thức, nhát dao hiểm ác này cắt đứt thực quản, khí quản và bó mạch cảnh bên trái. Anh Thức giãy chết, đập mạnh chân xuống giường các tia máu từ vết cắt phun ra gã liền vồ lấy chiếc vỏ chăn hoa ở bên cạnh trùm lên mặt anh để thấm máu. Chỉ 1 phút sau là anh Thức không còn động cựa.

Ông Sinh nghe tiếng động do anh Thức đập chân xuống giường nên đã thức dậy đi đến phòng, đứng ngoài cửa hỏi: "Cái gì đấy mà đập mạnh thế?". Gã nói với ông: "Ôi thằng Thức nó ngủ mê ông ạ, khiếp thằng mê nói linh tinh quá". Ông Sinh nhìn vào giường, nhưng do điện tắt, mắt ông lại kém cho nên ông chẳng thấy gì. Ông đi tiếp vào gian phòng thứ ba tiếp giáp với khu bếp và nhà vệ sinh, đến giường anh Tảo đang nằm ngủ, ông bật điện lên thấy anh Tảo đang nằm ngủ ngon lành, ông đi ra.

Thấy ánh điện từ gian phòng anh Tảo hắt ra, gã sợ ông Sinh phát hiện được cho nên chờ ông đi đến sát giường anh Thức thì gã bất ngờ nhảy ra, tay phải cầm dao nhọn đâm một nhát vào người ông Sinh nhưng bị trượt, ông Sinh dùng tay giằng lấy con dao, tay ông cầm phần thân và lưỡi dao giằng co với gã, ông Sinh kêu: "Ối giời ơi nó giết tôi", rồi đi giật lùi về phía khu bếp và nhà vệ sinh. Lúc này gã như một con sói, gã xông tới áp sát người vào người ông Sinh, gã đâm và chém liên tiếp vào người ông.

Trong khi gã đang vật lộn với ông Sinh thì bà Tịch tỉnh dậy cũng xông vào giằng co với gã. Do bị thương nặng, ông Sinh ngã gục ngay xuống trước cửa khu bếp và nhà vệ sinh còn bà Tịch túm được tay dao của gã và giằng được ra, nhưng do bị mất đà nên bà ngã xấp xuống nền cửa. Gã dùng đầu gối trái tỳ lên lưng bà Tịch, dùng tay phải gỡ lấy con dao từ tay bà Tịch rồi cầm dao đứng dậy thì gã thấy bà ngồi dậy.

Gã vằn mắt lên, dùng chân đạp vào mặt bà Tịch làm bà ngã ngửa rồi hệt như động tác đã làm với Thức, gã giết bà Tịch. Lúc này, khi thấy bà Tịch nằm yên không động cựa thì gã mới phát hiện ra bàn tay của gã bị chảy máu. Hóa ra, trong lúc giằng co với bà Tịch gã đã nắm phải lưỡi dao cho nên phần gan bàn tay trái giữa ngón cái và ngón trỏ bị rách.

Nghe thấy tiếng động mạnh, anh Tảo đã thức dậy và nhìn thấy cảnh gã đâm chém bố mẹ mình. Nhưng là người bị tâm thần nặng nên anh vẫn ngồi trên giường, miệng lẩm nhẩm "đâm chết chúng nó đi... đâm chết chúng nó đi". Gã thừa biết anh Tảo là người vô hại cho nên gã không giết anh Tảo ngay mà đi lục soát tìm chìa khóa. Tìm được chìa khóa cửa ra vào gồm 2 chìa, một chiếc để trong ngăn kéo ở tủ đứng kê ở chỗ sập gụ, gã cất chìa khóa vào túi quần đùi đang mặc trên người rồi tiếp tục tìm chìa khóa két sắt.

Khi tìm thấy chùm chìa khóa của 2 két sắt treo ở mắc áo gian phòng thứ hai, gã quay vào phòng Tảo, thì lại không thấy Tảo đâu. Gã gọi anh Tảo. Nghe tiếng gọi anh Tảo từ trên gác xép đi xuống, nói lẩm bẩm: "Tao vừa trốn". Gã chỉ vào xác ông Sinh và bà Tịch nói với Tảo: "Mày ngồi đây trông bọn này rồi tao cho tiền". Anh Tảo đờ đẫn nhìn rồi gật đầu!

Khám nghiệm hiện trường vụ án.

Sau đó, gã đi ra mở 2 két sắt để ở gian nhà ngoài, nhưng không mở được vì cả 2 két sắt còn có khóa số. Gã để nguyên chìa khóa ở ổ khóa bên trái rồi lấy kéo sắt để ở bàn dụng cụ làm vàng, gã cậy phá tủ kính trưng bày vàng, ở ngăn phía trên rồi gã vơ vét tất cả vàng, nhẫn, dây chuyền, hoa tai, vòng đeo tay và các loại lắc rồi gã tiếp tục lục soát các ngăn ở bên dưới tủ trưng bày vàng tây, vàng ta kề sát cửa bên ngoài nhưng không thấy gì, gã lại đi lục soát tất cả các tủ khác.

Khi thấy một chiếc hòm sắt nhỏ có khóa, gã dùng búa đinh, kéo sắt đập phá hòm sắt xem bên trong đựng gì, hóa ra bên trong đựng đồ trang sức của bà Tịch, gã lấy được 1 dây chuyền, 1 lắc đeo tay bằng vàng ta nặng khoảng 1 lượng, sợi dây chuyền khoảng hơn 2 lượng, rồi hoa tai, nhẫn, mặt đá và cả 1 chiếc đồng hồ Seiko. Toàn bộ số vàng lấy được gã cho vào chiếc cặp đem theo, còn chiếc hòm sắt, chiếc búa đinh và chiếc kéo hắn để lại ở gian phòng thứ hai.

Sau khi đã cướp được số tài sản, gã cầm dao nhọn, vẫn là con dao đã giết hại 3 người đến chỗ anh Tảo đang ngồi trên giường... Thấy gã cầm dao, anh Tảo hoảng sợ, hai tay ôm lấy đầu, gã đứng phía sau đâm một nhát vào hõm vai bên phải rồi gã điên cuồng đâm tiếp 8 nhát nữa vào má, vào tai, vào gáy, vào cổ anh Tảo. Khi anh Tảo bị đâm nhát dao thứ nhất thì anh ngẩng đầu lên nói "tôi vẫn trông cho anh đấy chứ" rồi gục xuống giường chết ngay tại chỗ. Giết anh Tảo xong, gã cầm dao đi vào nhà vệ sinh rửa máu dính ở dao và vứt dao vào trong chiếc xô nhựa màu đỏ để trong nhà tắm.

Sau đó gã bình thản tắm rửa, giặt chiếc quần đùi đen có dính máu xong rồi lại mặc tiếp. Gã mang tất cả mọi thứ để vào gian phòng rồi mặc quần áo dài, xách cặp đi ra cửa dùng chìa khóa cửa sắt mà gã lấy từ trước để trong túi quần đùi gã mặc trên người, gã mở 2 chiếc khóa, rồi đi ra ngoài, dùng dây xích vòng 2 cánh cửa bên trong lại và khép cửa lại rồi gã đi bộ đến cổng Bệnh viện Đống Đa, lúc này vào khoảng 5h sáng. Thấy một người xe ôm đang đứng chờ khách trong cơn ngái ngủ, gã bảo ông chở ra bến xe phía Nam...

Kỳ 2: Tìm hang sói

Khoảng 20h thì chúng tôi bắt đầu rời Hà Nội đi Tuyên Quang tìm tung tích hung thủ tiệm vàng Kim Sinh. Chiếc xe của tôi chở 7 lính đặc nhiệm anh nào anh nấy to như con tượng, người nhẹ nhất là tôi cũng ngót nghét 70 cân nên quá tải.

Sáng ngày 19 tôi đến cơ quan khi vừa họp giao ban xong thì thấy có điện của một chiến hữu ở Phòng CSHS. Với giọng gấp gáp, anh cho tôi biết có vụ trọng án rất nghiêm trọng ở hiệu vàng Kim Sinh, 48 phố Tây Sơn. Thông tin chỉ có vậy, tôi lập tức gọi điện cho Thượng tá Nguyễn Đức Nhanh - Phó giám đốc Công an TP. Anh nói gọn lỏn:

- Mày đến ngay đấy đi anh cũng đang đến.

Sở dĩ anh Nhanh hay gọi tôi là "mày" và xưng "tao", hoặc "anh" là bởi vì trong những năm chống chiến tranh phá hoại của Mỹ ở miền Bắc, tôi sơ tán về quê ở gần chùa Hương, và học cùng trường làng với anh. Và có lẽ, mãi về sau này, khi đã trưởng thành, trong trí nhớ của anh, tôi vẫn chỉ là thằng bé chuyên câu trộm cá ở ao nhà anh... Cho nên anh vẫn xưng hô như "ngày xưa".

Khi tôi đến thì thấy các đồng chí công an đứng vòng trong vòng ngoài, và ở bên trong các sĩ quan của Phòng Khoa học kỹ thuật hình sự bắt đầu công tác khám nghiệm. Anh em không cho tôi vào, đúng lúc đó Thượng tá Nhanh tới và nói với anh em cho tôi vào chụp mấy kiểu ảnh. Qua gian phòng ngoài đến phòng trong, ở bếp thì tự nhiên chân tay tôi bủn rủn khi nhìn thấy những thi thể nằm dưới sàn nhà và nói hơi ngoa thì đúng là "máu ngập tới mắt cá chân". Nhìn cảnh tượng hãi hùng ấy tôi không đủ can đảm bấm nhiều ảnh mà chỉ chụp độc 1 kiểu. Khi ra ngoài tôi hỏi Trung tá Phạm Công Long, Trưởng Công an quận Đống Đa về vụ án. Trung tá Long cho biết chưa xác định được manh mối gì. Tôi trở về cơ quan và suốt ngày cứ ám ảnh cảnh tượng hãi hùng ở trong căn nhà đó.

Chiều tối, tôi đang đi đánh bóng bàn ở Báo Công an nhân dân - 66 Thợ Nhuộm, chợt nhớ lại vụ án buổi sáng, tôi gọi điện cho Thượng tá Nhanh hỏi:

- Anh ơi tình hình vụ án đã phát hiện ra hung thủ chưa?

Thượng tá Nhanh nói:

- Tao nói điều này mày phải thật sự giữ bí mật, ông Chuyên mà biết thì chết tất đấy.

- Dạ, vâng ạ!

Rồi anh Nhanh bảo:

- Xác định được đối tượng rồi, nhưng bây giờ tao chưa thể nói được. Bây giờ mày qua 55 Lý Thường Kiệt hỏi Hùng "xịt". Nếu Hùng "xịt" cho mày đi thì tốt. Nhưng đừng có nói là tao cho mày biết đấy.

Sơ đồ hiện trường vụ thảm sát.

Tất cả thông tin chỉ có thế thôi và tôi lững thững đi sang 55 Lý Thường Kiệt và thấy Phó phòng CSĐT Đỗ Văn Hùng - người có biệt danh Hùng "xịt" và Đại úy Nguyễn Đức Chung, Đội trưởng Đội Điều tra trọng án và một số anh em nữa đang đứng ở dưới nhà. Tôi hỏi anh Hùng:

- Các anh chuẩn bị đi đâu đấy?

Anh Hùng bảo:

- Đi bắt cái thằng giết người ở tiệm vàng Kim Sinh.

Tôi hỏi:

- Thế tại sao các anh còn đứng đây?

Thiếu tá Hùng bảo:

- Vẫn chưa có đủ ôtô. Mới có mỗi chiếc xe Zeep ở bên hình sự thôi.

Rồi anh cằn nhằn:

- Làm án trong lúc nước sôi lửa bỏng mà xe cộ thiếu thế này thì khổ quá.

Tôi vội vàng ngỏ ý ngay.

- Hay là lấy xe của báo tôi đi.

Đang lúc bí thấy tôi nói như vậy, anh vội vàng đồng ý ngay:

- Ừ, anh về lấy xe đi, chở chúng tôi đi.

Thế là tôi ba chân bốn cẳng chạy về và gọi điện báo cáo với Tổng biên tập Nguyễn Hữu Ước. Anh Ước đồng ý ngay và còn dặn: "Nhớ mang theo nhiều tiền đi nhé. Mà này, nếu có ảnh, không được chia sẻ cho thằng nào đấy". Rồi cũng chẳng kịp chuẩn bị gì ngoài việc lấy chiếc máy ảnh và một ít tiền bỏ vào túi, tôi lấy chiếc ZACE đời 1998 phóng sang 55 Lý Thường Kiệt.

Khoảng 20h thì chúng tôi bắt đầu rời Hà Nội. Chúng tôi đi 2 xe, tôi lái chiếc xe ZACE của Báo An ninh thế giới và trên xe có 7 người là cảnh sát đặc nhiệm do Trung tá Nguyễn Thanh Hùng - Phó phòng Cảnh sát đặc nhiệm chỉ huy. Còn chiếc xe Zeep của Phòng CSHS thì chở Đỗ Văn Hùng, Nguyễn Đức Chung và một số điều tra viên nữa. Đến lúc này tôi mới được biết là các anh sẽ đi lên Tuyên Quang.

Trời tháng 7 nóng ngùn ngụt. Buổi tối mà trời không có một ngọn gió nào. Chiếc xe của tôi chở 7 lính đặc nhiệm anh nào anh nấy to như con tượng, người nhẹ nhất là tôi cũng ngót nghét 70 cân nên quá tải. Chính vì vậy mà chúng tôi phải mở cửa xe không dám chạy điều hòa nhiệt độ. Trên xe mọi người bàn tán về hung thủ.

Qua câu chuyện các anh kể lại tôi mới hình dung được rằng: Sáng ngày 19, chị giúp việc Lục Thị Nghĩa đến dọn nhà ông bà Sinh như mọi ngày. Nhưng lần này chị đến thì lại thấy cửa khóa ngoài mà gọi mãi chẳng thấy có ai ra mở cả. Thấy có những dấu hiệu không bình thường, chị vội vàng chạy về gọi anh Tấn (con trai cả của ông bà Sinh) sang. Mọi người phá cửa vào nhà và chị Lục Thị Nghĩa suýt ngất khi nhìn thấy cảnh ông Sinh, bà Tịch bị sát hại nằm ở ngay giữa nhà. Ngay sau đó vụ việc được báo lên Công an quận. Bước đầu CSHS của Công an quận Đống Đa và các điều tra viên của Phòng CSĐT Công an Hà Nội, phòng CSHS.

Chị Lục Thị Nghĩa cho biết: "Anh Thức là người rất khó tính, cho nên nếu như không phải là người quen thì anh ta không bao giờ cho ngủ cùng phòng. Chị Nghĩa cũng cho hay là tối hôm qua khi chị đến đây thì thấy có một thanh niên mặt lưỡi cày, người dong dỏng cao đang ở đây. Người này chị cũng đã biết mặt, bởi vì trước kia đã nhiều lần người này mang vàng cốm xuống bán cho ông Sinh. Nhưng chị cũng không thể nhớ tên của người này. Chị chỉ nghe nói là anh ta ở Tuyên Quang. Còn anh Phạm Công Tấn thì nói rằng hình như người thanh niên ấy tên là Châu.

Tất cả thông tin ban đầu chỉ có vậy. Sau khi phân tích tất cả các khía cạnh và có biên bản khám nghiệm hiện trường thì Ban Chuyên án thống nhất được như sau: Thứ nhất, hung thủ phải là người quen và nắm rất chắc về quy luật sinh hoạt của gia đình. Thứ hai, hung thủ ra tay gọn ghẽ như thế này thì chắc chắn rằng tên này phải là kẻ cũng đã từng vào tù ra tội và tất cả xoáy vào khả năng hung thủ tên là Châu và ở Chiêm Hóa, Tuyên Quang. Tất cả thông tin về hung thủ chỉ có vậy, nhưng tất cả đều có niềm tin mãnh liệt, Thiếu tướng Phạm Chuyên - Giám đốc Công an TP Hà Nội quyết định cho các trinh sát lên đường đi Chiêm Hóa.

Chúng tôi đi như cướp đường. Xe chở nặng như vậy nhưng kim đồng hồ lúc nào cũng nhảy nhót ở mức 70-80km/h. Qua Việt Trì, cả thành phố tắt điện tối om và chúng tôi mới sực nhớ ra rằng cả đoàn chưa có gì vào bụng. Và khi thấy có một quán nước ven đường le lói đèn dầu chúng tôi dừng xe lại. Quán chẳng có lấy củ khoai, củ ráy nào bán ngoài mấy lon nước tăng lực bò húc. Lúc này tôi mới nhớ rằng ở đằng sau có một túi ổi rất to. Chiều nay Tổng biên tập Hữu Ước bay từ Sài Gòn ra mang cho anh em một túi ổi để làm quà. Thế là mấy anh em chúng tôi chia nhau những quả ổi Sài Gòn, quả nào quả nấy to như bát ăn cơm. Ăn ổi trừ bữa và uống nước tăng lực thế là cũng xong một bữa tối.

Chúng tôi đến Tuyên Quang thì đã 12h đêm. Nhận được điện báo trước, các đồng chí của Phòng CSHS Công an Tuyên Quang đã ngồi chờ sẵn. Và trước những thông tin như vậy anh em hình sự Tuyên Quang cũng chỉ làm được đúng một việc đó là gọi điện cho anh em Chiêm Hóa sẵn sàng đón chúng tôi.

Từ Tuyên Quang đi Chiêm Hóa khoảng 70 cây số, tuy đường vắng nhưng rất ngoằn ngoèo, xe bò theo bờ sông Lô, hầu như không có đoạn nào thẳng quá 300m. Lái xe đêm mà đường đi lại ngoằn ngoèo đèo dốc cũng có cái hay là đỡ buồn ngủ. Tới 2 giờ sáng, khi chúng tôi đến Công an huyện thì đã thấy lãnh đạo huyện cùng CSHS, cảnh sát khu vực đã chờ sẵn.

Sau khi nghe Trung tá Đỗ Văn Hùng nói về vụ án và nói rằng đang cần tìm một đối tượng tên là Châu thì anh em Công an Chiêm Hóa biết ngay. Đồng chí Trưởng Công an huyện cho biết ở khu vực này có một đối tượng tên là Nguyễn Văn Châu, hay còn gọi là Nguyễn Minh Châu là một đối tượng nghiện hút và cờ bạc. Trước kia hắn chuyên buôn bán vàng sa khoáng nhưng dạo này ở nhà phụ bán hàng cho vợ. Nhà tên Châu ở sát bến phà nhưng khi cầu Chiêm Hóa được xây dựng hắn rời nhà lên sát chân đồi cách đầu cầu khoảng 300m.

Trưởng Công an huyện cho biết, tên Châu khá đẹp trai, ham mê cờ bạc và gái. Vợ chồng Châu có 2 đứa con, cô con gái lớn đang học lớp 8 còn cậu con trai đang học lớp 6. Đồng chí cảnh sát khu vực của Chiêm Hóa được mời đến. Anh cũng cho chúng tôi biết thêm là trong tuần thì từ thứ Bảy vừa rồi không thấy Châu ở nhà. Và trong thị trấn Chiêm Hóa, Châu có quan hệ mật thiết với hai người là Thế và Mở.

Sau khi nghe Công an huyện báo cáo hết về Châu thì anh em cảnh sát điều tra quyết định chia làm hai tổ. Một tổ do Đại úy Nguyễn Đức Chung chỉ huy tới kiểm tra nhà tên Châu. Trước khi lên đường, Đại úy Chung đã yêu cầu tất cả các trinh sát phải kiểm tra lại máy bộ đàm. Máy bộ đàm thời đấy khá hiện đại và đến lúc này mới biết rằng, có những anh chưa sử dụng máy bộ đàm bao giờ. Tôi cũng đi theo nhóm đến kiểm tra nhà Châu. Anh em CSHS có vũ khí là súng còn tôi thì có chiếc máy ảnh. Lúc này, anh em chỉ mong cái Nguyễn Văn Châu nghi vấn ấy... không có nhà. Bởi vì nếu Châu đó ở nhà, mà 2 ngày qua, anh ta không đi đâu thì coi như Công an đã xác định sai đối tượng. Và như vậy vụ án đi vào ngõ cụt.

Đêm mùa hè mà ở thị trấn Chiêm Hóa sương mù dày đặc. Thị trấn yên tĩnh lạ lùng chỉ có tiếng dòng sông Lô thúc vào ghềnh đá. Nhưng khi chúng tôi qua cầu Chiêm Hóa, không gian như bị vỡ ra bởi tiếng chó sủa. Hai bên đường, những con chó chân cao, tai to lao ra xông thẳng vào anh em. Không thể hò hét đuổi chó được thế là một trinh sát bảo tôi là đi sau... chặn chó. Với chiếc máy ảnh làm "vũ khí" tôi đành phải đi sau "chặn hậu" nhưng cũng rất may, chó ở cạnh đường vốn chỉ quen sủa mà không lao ra cắn trộm.

Căn nhà của Châu chỉ là căn nhà gỗ mái ngói nhưng khá rộng. Anh cảnh sát khu vực phải gõ cửa rất lâu thì mới có người ra mở cửa. Người mở cửa là Lê Thị Định vợ Châu. Vợ Châu là một người đàn bà cao gầy, mặt mỏng và nom cũng khá là đáo để. Thiếu tá Đỗ Văn Hùng nói: "Chúng tôi đang có việc cần gặp anh Châu".

Chị Định nói:

- Anh Châu đi 2 ngày rồi chưa thấy về.

Thiếu tá Hùng bảo nhỏ với tôi: "Nếu nó không có nhà thì rất có khả năng nó là thủ phạm". Thấy công an, lúc đầu chị Định cũng rất lo sợ nhưng khi thấy chúng tôi nói rằng, tìm một nạn nhân trong một vụ tai nạn giao thông thì cô ta bình tĩnh và mau mắn trả lời những câu hỏi của trinh sát.

Chị Định nói rằng, Châu đã đi từ hôm thứ Bảy ngày 18, khi đi Châu xách chiếc cặp đen. Chiếc cặp loại 36 ngàn đồng. Thấy ở góc nhà có một chiếc cặp, Đại úy Nguyễn Đức Chung hỏi là có phải chiếc cặp kia không? Chị Định nhìn chiếc cặp rồi bảo cũng giống như thế nhưng dày hơn một chút. Thế rồi trước những câu hỏi khéo léo của anh Chung, chị ta cho biết thêm những chi tiết cực kỳ quan trọng là: ngày trước mỗi khi về Hà Nội, Châu vẫn ở nhà ông Sinh buôn vàng ở gần gò Đống Đa, và Châu còn có một bà cô ruột ở gần nhà thờ Trình Xuyên, huyện Vụ Bản, Nam Định. Nhưng rồi khi nói đến đây, cảm thấy đã nhỡ miệng thế là từ đó tất cả các câu hỏi của trinh sát chị Định đều trả lời là không biết.

Nạn nhân Thức.

Cùng lúc đó thì mũi đi kiểm tra nhà Thế đã về và thông báo là không có Châu. Như vậy là hình ảnh về tên Châu bắt đầu hiện ra mồn một. Đến lúc này thì Lê Thị Định bắt đầu giở trò. Chị ta lu loa rằng tại sao đêm hôm Công an vào nhà mà lại chỉ có mỗi một người cảnh sát khu vực mặc quần áo công an còn tất cả mọi người thì nom như một... lũ trộm. Thế rồi chị ta bảo cô con gái lớn ra canh chừng chúng tôi.

Nghe qua những lời Định nói về chồng, chúng tôi chắc chắn rằng hôm qua chị ta không xem truyền hình về vụ giết người cướp của ở tiệm vàng Kim Sinh phố Tây Sơn. Tôi hỏi cháu bé, tối qua có xem tivi không? Cháu nói lúc chương trình thời sự thì không xem vì có người đến thuê máy chơi trò chơi điện tử.

Nghe cháu bé nói vậy, Thiếu tá Đỗ Văn Hùng nói nhỏ: "May thật, chỉ cần chị ta xem tivi và giờ chị ta chối phắt đi thì có mà giời tìm". Đúng là có đi với anh em tôi mới có thể cảm nhận được những điều lo lắng của anh em. Nhiều khi sự bùng nổ thông tin lại tác hại khôn lường cho những chuyên án. Trong điều tra đánh án, yếu tố quan trọng đầu tiên là phải bất ngờ và bí mật. Thủ phạm càng mất cảnh giác bao nhiêu thì càng tốt cho công tác điều tra bấy nhiêu. Chỉ đến khi không còn một tia sáng nào nữa, việc trinh sát đã đi vào bế tắc thì mới đi vào công bố công khai. Và đúng lúc này thì mọi người cũng lo ngại là nếu hôm qua Châu đã xem tivi thì rất có thể hắn có những chiêu thức khác để đối phó.

Sau khi trở về Công an huyện, dùng điện thoại gọi về Công an Hà Nội, Đại úy Nguyễn Đức Chung nói chuyện với Thượng tá Nguyễn Đức Nhanh thì được biết các trinh sát hình sự của quận Đống Đa cũng đã tìm được người lái xe ôm chở tên Châu ra bến xe phía Nam.

Tờ mờ sáng, ngay tại sân của Công an huyện Chiêm Hóa, Thiếu tá Đỗ Văn Hùng cho tập hợp mọi người lại và bàn bạc. Các anh quyết định báo cáo cho Thiếu tướng Phạm Chuyên về kết quả trinh sát ở trên này, đồng thời tổ chức giám sát chặt các di biến động của Lê Thị Định và gia đình. Theo lệnh của Thiếu tướng Phạm Chuyên, chúng tôi lại chia làm 2 mũi. Một mũi do Đại úy Tuấn chỉ huy có 4 người nằm lại Chiêm Hóa để tiếp tục trinh sát và giám sát các di biến động của Lê Thị Định. Còn một mũi thì kéo quân về thị xã Tuyên Quang

Kỳ 3: Lần theo dấu sói

Kiểm tra cặp xách và đồ của Châu.

Tất cả những xe chạy qua cây số 5 kể cả xe khách, xe tải, xe container, xe biển xanh, biển đỏ đều bị kiểm tra. Mỗi một chiếc xe vừa đến CSGT ra hiệu lệnh dừng xe, 2 CSĐT và CSHS bám hai bên trái, phải, rồi 2 người khống chế cửa lên xuống và 3 người lên xe. Những hành khách nào có vóc người nhỏ bé, mặt lưỡi cày như hung thủ Châu đều được anh em nói: "Xin lỗi anh, làm ơn cho tôi xem bàn tay trái"…

6h sáng ngày 20, tức là 1 ngày sau khi xảy ra vụ án, mũi truy lùng ở Chiêm Hóa báo cáo lại cho Thượng tá Nguyễn Đức Nhanh về khả năng Châu có thể trốn về nhà bà cô ở Trình Xuyên, Vụ Bản, Nam Định. Thượng tá Nguyễn Đức Nhanh đã yêu cầu tổ điều tra cứ ở lại trên Tuyên Quang và đồng thời chỉ đạo Trung tá Nguyễn Đức Bình, Trưởng phòng CSHS đi về Nam Định.

6h30 sáng, Trung tá Nguyễn Đức Bình đi về Nam Định nhưng chưa đi đến Thường Tín (hồi đó chưa có đường cao tốc như bây giờ) thì gặp một vụ tai nạn. Đường tắc cả vài cây số mà không thể nào luồn lách lên được. Và mãi đến 930, Nguyễn Đức Bình mới đến được Công an (CA) huyện Vụ Bản. 10, Trung tá Bình dẫn quân ập vào nhà bà Thuộc. Nhưng Châu đã đi khỏi nhà bà Thuộc hơn một tiếng đồng hồ.

Anh em kiểm tra xung quanh nhà thì thấy các hộp đựng đồ trang sức vứt vương vãi sau vườn và sau này cũng biết là có những tình huống mà quả thật mọi người không ai lường tới. Số là lúc trời vừa sáng, lấy cớ sang nhà hàng xóm lấy hàng, Lê Thị Định đã sang nhà người anh ruột của Châu gọi điện về Nam Định cho bà Thuộc nói chuyện có Công an đến nhà. Bà Thuộc nói lại cho Châu biết, biết bị lộ Châu vùng dậy bảo bà Thuộc đi gọi xe ôm và chuồn ngay lập tức.

Trở lại hành trình của gã.

Sau khi gây án xong, hắn ra thuê xe ôm của ông Nguyễn Xuân Tiệp đi ra bến xe phía Nam và trả ông 10.000 đồng. Hắn ra bắt xe khách đi Nam Định. 9h sáng ngày 19 hắn về đến Nam Định và lại thuê xe ôm đi về nhà người cô ruột tên là Nguyễn Thị Thuộc ở xóm 9, thôn Trình Xuyên, huyện Vụ Bản. Nhưng bà Thuộc đi đâu đó, thế là hắn lại thuê xe ôm của một người tên là Hiếu đi sang nhà ông Lễ ở xã bên cạnh.

Ông Lễ là bác sĩ đã nghỉ hưu và có mở một phòng khám ở nhà. Sau khi xem xét vết thương của gã, ông Lễ đã khâu 5 mũi ở lòng bàn tay trái, còn vết rách ở đầu gối thì khâu 2 mũi rồi tiêm thuốc chống uốn ván. Rồi gã lại thuê xe về nhà bà Thuộc. Lúc này bà Thuộc đi làm đồng về thấy thằng cháu ruột mặt mày phờ phạc tay chân lại bị băng bó, bà ái ngại hỏi:

- Cháu làm sao vậy?

Châu trí trá trả lời là trên đường đi gặp cướp nên đánh nhau và bị chúng chém bị thương. Mặc dù biết cháu mình chả phải tử tế nhưng khi hắn nói vậy bà cũng không nghi ngờ. Bà bảo gã cứ ở lại nghỉ ngơi rồi bà nấu cơm cho mà ăn.

Sau bữa cơm trưa gã lăn ra ngủ một giấc không biết trời đất là gì. Mãi đến khi gà lên chuồng gã mới tỉnh dậy đi thay quần áo và nhờ bà cô giặt hộ bộ quần áo dài màu đen. Sau đó hắn lại gọi anh Hiếu tới chở hắn tới nhà ông Lễ để thay băng và tiêm thuốc. Ăn tối xong, khi bà Thuộc đi xem vô tuyến ở nhà hàng xóm, gã lấy chiếc cặp ra và chọn lọc các đồ trang sức đã cướp được. Số vàng 9999 thì hắn cho vào chiếc túi vải rồi bỏ vào túi quần, còn số vàng Tây, bạc và các đồ trang sức khác gã cho vào một túi nilon bỏ vào cặp. Còn những hộp nhựa dùng để đựng đồ trang sức thì hắn vứt ở sau vườn và xuống ao.

Đến sáng ngày 20, khi vợ hắn gọi điện cho bà Thuộc và nói Công an đến tìm thì hắn biết đã bị lộ nên vội vàng thuê anh Hiếu chở ra bến xe Nam Định lên xe khách đi Đồng Văn.

Vàng và đồ trang sức Châu cướp ở tiệm vàng Kim Sinh.

Sau khi xác định được Châu đã bỏ trốn khỏi nhà bà Thuộc, nhưng bây giờ thì đúng là bóng chim tăm cá không biết là hắn đã đi đâu, CA Hà Nội phối hợp với CA Nam Định, Hà Nam, Thanh Hóa và cả Hà Tây tổ chức truy lùng. Tuy nhiên, bây giờ có một vấn đề cũng khá nhức đầu là, liệu chắc gì Châu mà CA truy lùng kia đã đúng với lại Châu ở Chiêm Hóa. Thông tin lúc này ngoài những điều thu lượm được qua lời kể của nhân chứng nhưng chưa có một cái gì đảm bảo là đích thực.

11h02, ngày 20/7/1999, CA Tuyên Quang đã fax về Cơ quan CSĐT - CA Hà Nội toàn bộ dấu vân tay của người có tên là Nguyễn Minh Châu. Tuy nhiên, có lẽ do đường truyền tín hiệu rất kém nên bản fax có ảnh chân dung của đối tượng nom cứ đen kịt rất khó nhận dạng, kể cả số ảnh mà tôi đã chụp lại ở nhà Châu, sau đó đem in ảnh và fax về Hà Nội cũng không được rõ.

Các điều tra viên của Phòng CSĐT - CA Hà Nội nhận định rằng, kẻ gây ra tội ác nghiêm trọng như vậy phải là một kẻ lỳ lợm, một kẻ có bề dày về thành tích bất hảo, nghĩa là có thể hắn đã có tiền án, tiền sự ở đâu đó. Như vậy thì hồ sơ tội phạm của hắn có thể không nằm ở CA Hà Nội hay CA các tỉnh, nhưng sẽ nằm ở Cục Hồ sơ nghiệp vụ Cảnh sát thuộc Tổng cục Cảnh sát. Lập tức những vân tay nghi vấn của đối tượng thu được ở tại hiệu vàng Kim Sinh cùng với dấu vân tay nằm trong danh chỉ bản của CA Tuyên Quang được gửi đến Cục Hồ sơ nghiệp vụ Cảnh sát.

Đại tá Cục trưởng Nguyễn Mạnh Hoan giao nhiệm vụ cho anh em vào lúc 15h và yêu cầu trong thời gian ngắn nhất phải tra cứu xác minh được lai lịch đặc điểm nhận dạng và ảnh của tên Châu. Các cán bộ hồ sơ đã dùng phương pháp tra cứu trên trung tâm nhận dạng vân tay tự động của hệ thống máy tính tàng thư hồ sơ và xác minh qua Phòng Hồ sơ - CA Nam Định, chỉ sau 30 phút đồng hồ thì dấu vân tay của hơn 5.000 người tên là Nguyễn Minh Châu được xác định và đến 16h ngày 20/7 toàn bộ đặc điểm nhận dạng và lý lịch của kẻ phạm tội đã được phát hiện. Hóa ra, Nguyễn Minh Châu đã từng bị Công an tỉnh Hà Nam Ninh cũ bắt ngày 14/2-/ và lập hồ sơ danh chỉ bản mang số 4970 vào ngày 7/3/1990 về tội đánh bạc. CA huyện Duy Tiên, đơn vị bắt được hắn đã tạm giam Châu 2 tháng, và hắn đã khai lý lịch như sau:

Họ và tên: Nguyễn Minh Châu, sinh năm 1960... nơi thường trú ở Vĩnh Lộc, Chiêm Hóa, tỉnh Hà Tuyên cũ. Nghề nghiệp: Không. Họ tên cha: Nguyễn Văn Sinh; họ tên mẹ: Nguyễn Thị Phúc; họ tên vợ: Lê Thị Định. Đặc điểm nhận dạng của hắn là: Cao 1m58, sống mũi hơi lõm, dái tai chúc, nếp tai dưới trung bình; dấu vết riêng, có nốt ruồi cách 1,5cm bên mép phải. Bộ vân tay nằm trong tàng thư căn cước của CA Hà Nam Ninh (cũ) và Cục Hồ sơ nghiệp vụ đã trùng với bộ vân tay thu được ở tại tiệm vàng Kim Sinh. Như vậy, tên Châu đã có một lý lịch rõ ràng.

Trở lại cuộc truy lùng, lúc này CA Hà Nội chia làm 4 nhóm. Nhóm thứ nhất, cùng với CA Tuyên Quang lập một trạm kiểm soát lưu động ngay trên cây số 5 đường vào thị xã từ lúc 13h ngày 20; một nhóm do Đại úy Nguyễn Việt Chức Đội trưởng Đội Đặc nhiệm của Phòng CSHS thì đi lùng hắn ở khu vực Hà Nam - Nam Định; một nhóm lao đi Thanh Hóa và một nhóm thì lên khu vực đào đãi vàng ở Chiêm Hóa. Khả năng tên Châu sau khi trốn khỏi nhà bà Thuộc đi đâu thì lúc này chưa ai có thể xác định được.

Tại Nam Định cũng đã có nhân chứng cung cấp thông tin rằng, vào trưa ngày 20 Châu đã lên một chiếc xe khách ở tại bến xe Nam Định, tuyến Nam Định - Hà Giang. Đặc điểm nhận biết của hắn là chân đi giày, tay trái bị băng và xách một chiếc cặp đen. Vậy là toàn bộ lực lượng truy lùng rải từ Nam Định, Hà Nam, Hà Nội, Vĩnh Phú, Phú Thọ, Tuyên Quang như một guồng máy hoạt động hết công suất. Thiếu tướng Phạm Chuyên , Giám đốc CA Hà Nội đã chỉ đạo các đơn vị điều tra và CSHS "ném" vào cuộc truy lùng này 200 cảnh sát, 21 ôtô, còn CA các tỉnh huy động từ 50-100 cán bộ, chiến sĩ.

Tại chốt ở cây số 5 trên đường vào thị xã Tuyên Quang, Thiếu tá Đỗ Văn Hùng chỉ huy số CSĐT cùng với anh em CSGT chặn tất cả các xe để kiểm tra và cuộc chặn xe được bắt đầu vào lúc 15h, nghĩa là sau khi áng chừng thời gian đấy là chuyến xe từ Nam Định lên Tuyên Quang đã có thể tới nơi. Khi chuẩn bị ra chặn xe, anh em phân vân, bây giờ xe nhiều như thế này mà khám hết thì làm thế nào? Khám xe khách, xe tải thì dễ nhưng còn xe container, thế rồi xe biển xanh, biển đỏ thì sao?!

Thiếu tá Đỗ Văn Hùng gọi điện về xin ý kiến và Thượng tá Nguyễn Đức Nhanh ra lệnh, khám tất cả các loại xe. Ai mà biết rằng, hắn có thể đi nhờ một chiếc xe biển xanh nào đó. Thượng tá Nhanh dặn, cứ chặn tất cả các xe lại, nhưng anh em phải có lời xin lỗi lái xe trước hoặc là người đi trên xe, chắc chắn sẽ không ai phản ứng việc này đâu.

Nhưng cũng từ trưa ngày 20, tai họa đến với tôi. Số là khi Thiếu tướng Phạm Chuyên biết được chuyện tôi lái xe đưa anh em hình sự lên Tuyên Quang, ông gọi điện và nghiêm giọng: "Thằng em, mày giỏi lắm đấy. Tao không ngờ là mày lại có mưu này. Tao nói cho mày biết, nếu thông tin của vụ án này mà đăng lên ANTG, thì mày đừng có trách". Mắng tôi xong, ông lại ra "mật chỉ" cho Đại úy Nguyễn Đức Chung là "tìm cách đuổi nó về Hà Nội". Nhưng đuổi tôi về lúc này cũng "hơi khó" vì chiếc ôtô của ANTG đang là phương tiện chính chở anh em? Tuy biết Thiếu tướng Phạm Chuyên không bằng lòng, nhưng tôi cũng cứ phớt lờ.

Thế là từ lúc bắt đầu kiểm tra xe, tôi được Thiếu tá Đỗ Văn Hùng sử dụng như một thư ký. Chẳng phải vì thiếu người mà quan trọng là lúc này tôi đang sử dụng một chiếc điện thoại dùng sim của Vinaphone. Ngày ấy hệ thống mạng di động còn rất kém, cứ ra khỏi thành phố hoặc thị xã chừng vài ba cây số là mất sóng. Mà sóng của Mobifone thì chưa vươn tới được các vùng sâu, vùng xa cho nên lúc này chiếc điện thoại của tôi là trở thành cầu nối duy nhất giữa cánh quân phía bắc với Ban Giám đốc và cánh quân phía nam do Trung tá Nguyễn Đức Bình, Trưởng phòng CSHS đang cùng CA Nam Định, Hà Nam lần theo từng dấu chân của tên Châu. Điện thoại gọi đi, gọi đến liên tục. Cục pin lúc nào cũng nóng rực và rồi không thể nào nạp pin được nữa nên chúng tôi đành phải kéo một đường dây điện từ trong nhà ra ngoài đường cắm máy nạp pin trực tiếp vào đấy.

Sau này, khi về Hà Nội tôi có hỏi tổng đài Vinaphone về số máy của tôi đã gọi bao nhiêu phút trong hơn một ngày đó, thì nhận được một câu trả lời là 500 phút, quả là một con số khủng khiếp. Nhưng có một chuyện mà khiến tôi trở thành "kẻ thù" của Mobifone là khi tôi viết phóng sự "Theo chân những người đi truy lùng thủ phạm cướp hiệu vàng Kim Sinh", tôi có viết chi tiết này. Sau đó Thiếu tướng Phạm Chuyên ra lệnh cho tất cả cán bộ, chiến sĩ CA Hà Nội phải bỏ ngay sim của Mobifone và dùng sim của Vinaphone. Không biết có mấy ngàn máy phải chuyển đổi, nhưng một số người quen của tôi làm ở Mobifone thì ghét tôi như... mẻ!

Chúng tôi kéo ra ngoài mặt đường vào đúng lúc trời nắng như đổ lửa, nóng hầm hập. Ban Giám đốc CA Tuyên Quang giao cho một tổ CSGT và CSHS của tỉnh phối hợp cùng anh em CA Hà Nội kiểm tra xe. Một số CSGT cũng đã biết mặt Châu từ trước, từ thời kỳ hắn còn đi buôn vàng cũng được huy động đến để nhận mặt. Anh em CSHS và CSĐT thì ngồi ven đường để rình xem có chiếc xe máy nào chở một người mà khả năng bị thương ở tay trái hay không.

Hơn 15h thì việc kiểm tra được bắt đầu và tất cả những xe chạy qua cây số 5 kể cả xe khách, xe tải, xe container, xe biển xanh, biển đỏ đều bị kiểm tra. Chưa bao giờ người dân ở thị xã Tuyên Quang lại thấy các xe bị kiểm tra gắt gao như thế. Mỗi một chiếc xe vừa đến CSGT ra hiệu lệnh dừng xe, xe vừa đỗ thì lập tức 2 CSĐT và CSHS bám hai bên trái, phải, rồi 2 người khống chế cửa lên xuống và 3 người lên xe. Những gì mà bà con hôm đó ghi nhận được, đó là những gương mặt phờ phạc, căng thẳng lên kiểm tra xe... Còn cảnh sát thì chỉ có mấy anh CSGT là có quân phục còn tất cả anh em, người thì áo bỏ ngoài quần, anh thì dấp nước khăn mặt ấp lên đầu đội chiếc mũ cối xùm xụp, anh thì đi dép lê, anh thì đi chân đất...

Mỗi khi hỏi lại cố "nặn" ra nụ cười. Những hành khách nào có vóc người nhỏ bé, mặt lưỡi cày thì đều được anh em nói: "Xin lỗi anh, làm ơn cho tôi xem bàn tay trái", ngó bàn tay thấy không có vết tích gì rồi lại: "Vâng, cám ơn anh". Lúc đầu anh em còn thưa gửi, cám ơn, nhưng rồi sau mệt quá cũng quên cả những câu nói như vậy. Rồi có những lúc Thiếu tá Nguyễn Văn Hùng sai tôi: "Thôi ông cầm ảnh lên kiểm tra giúp". Thế là vai đeo máy ảnh, tôi cũng lại cầm một tấm ảnh của Châu lên xe, rồi cũng dòm, cũng ngó, cũng xăm soi, cũng đọ ảnh vào mặt người ta...

Trong khi tổ chúng tôi hoạt động ở dưới Tuyên Quang thì ở trên Chiêm Hóa, tổ trinh sát do Đại úy Tuấn phụ trách cùng với CSHS của CA Đống Đa đang lao vào đào bới xới lộn các quan hệ của tên Châu. Cũng phải nói thêm rằng, trong vụ án này, CSĐT và CSHS - CA quận Đống Đa đã có đóng góp hết sức quan trọng. Chính CSĐT của CA quận cùng với CSĐT CA thành phố tìm được mối quan hệ của nạn nhân Phạm Công Thức với Châu, đó là tia sáng của vụ án.

Chiều hôm đó, chúng tôi quyết định phải kiếm cái gì ăn để lấy sức, Ban Giám đốc CA Tuyên Quang cử một đồng chí Phó giám đốc tới và yêu cầu CSGT lo nơi ăn nghỉ tươm tất cho anh em CA Hà Nội, nhưng lúc này mọi người đều phải bám mặt đường không ai còn tâm trí nào mà ăn uống cả. Anh em CSGT bảo chúng tôi nên chuyển lên cây số 13, ở đó có nhà hàng, có quán ăn và có nhà trọ, nhưng nếu đi đến đấy thì điện thoại di động lại mất sóng cho nên chúng tôi đành phải trụ lại ở cây số 5 và sau đó chúng tôi đưa tiền cho chị chủ nhà làm một bữa cơm có thịt gà rang, có rau muống luộc và cà muối, rồi canh chua.

Cơm vừa nấu xong thì trinh sát từ trên Chiêm Hóa điện về xin tăng cường quân để khai thác các đối tượng vốn là bạn bè chiến hữu của Châu đồng thời đi xác minh một số nguồn tin. Thế là Nguyễn Thanh Hùng cùng với Đại úy Nguyễn Đức Chung và 2 trinh sát nữa lại đi Chiêm Hóa ngay. Nhìn thấy anh em hớt hải chạy lên xe, chị chủ nhà ái ngại vì biết là từ sáng tới giờ anh em chưa được hạt cơm nào vào miệng

Kỳ 4: Bắt sói

Trung tá Nguyễn Đức Bình, Trưởng phòng CSHS cho Châu hút thuốc sau khi bị bắt.

Tôi thấy thoáng một chút lương thiện trên khuôn mặt lưỡi cày của Châu, nhưng cũng chỉ mấy phút sau hắn lại nói dửng dưng như không: "Các cán bộ ạ, tội của cháu đáng bắn, khi nào thi hành án xin các cán bộ cho cháu được thi hành án ở quê". Tôi hỏi: "Vì sao muốn được bắn ở quê, mày muốn để vợ con mày chứng kiến mày bị bắn chết à?". Hắn bảo: "Không, cháu muốn được nhìn thấy dòng sông chảy qua nhà cháu một lần nữa". Buổi đêm, anh em thay nhau ngủ gà gật trong ôtô hoặc trải chiếu nằm vệ đường, còn Thiếu tá Đỗ Văn Hùng thì vẫn cứ tỉnh như sáo, vừa trực tiếp khám xe, vừa dùng điện thoại di động chỉ huy các mũi trên Chiêm Hóa, Nam Định, Thái Bình, Phú Thọ xác minh đối tượng. Lượng thông tin đổ về mỗi lúc một nhiều và có những chuyện không thể không xác minh ngay. Có anh lái xe khách khi thấy chúng tôi hỏi rằng: "Có thấy ai xuống ngang đường và bàn tay người đó bị băng hay không?". Anh ta cho hay rằng: "Vừa có người như thế xuống xe cách đây 30 cây số".

Thế là chúng tôi lại lên đường và đi hỏi tung tích người băng tay thì hóa ra đó là một người trung niên bị gãy tay vừa đi bệnh viện bó bột về. Chỉ trong một buổi chiều ngày 20 và cho đến rạng sáng ngày 21, chốt của chúng tôi đã kiểm tra 152 xe các loại. Tội phạm thì chẳng thấy, nhưng chúng tôi đã phát hiện ra một điều thú vị đó là hình như các lái xe và hành khách cũng lờ mờ hiểu rằng, anh em CA đang truy lùng một tên tội phạm nguy hiểm nào đó, cho nên không một ai phàn nàn hay tỏ ra khó chịu, ngay cả những người đi trên các chiếc xe con sang trọng mang biển cơ quan nhà nước cũng sẵn lòng mở cả cốp xe cho chúng tôi kiểm tra.

Sang ngày 21, mũi trinh sát ở Chiêm Hóa có được một tin tức quan trọng, một người bạn của tên Châu cho biết rằng, trước kia hắn đã bị CA Hà Nam Ninh bắt vì tội đánh bạc và hình như là bị bắt ở huyện Duy Tiên. Tại đây hắn có một thằng bạn tên là Oánh, để xác minh cho thật chính xác, Thiếu tá Đỗ Văn Hùng cùng một số trinh sát lao đi Na Hang cách Tuyên Quang 108km, các anh đã đến một số ổ cờ bạc và được cơ sở cho biết, tên Châu hẹn về Na Hang đánh bạc vào ngày thứ tư. Như vậy, động cơ giết người cướp của của hắn đã rõ.

Vậy thì hắn đã trở về Na Hang bằng đường nào, rất có thể bằng đường thủy, ngoài đường bộ thì hắn cũng có thể đi bằng đường thủy. Hắn là kẻ thạo nghề sông nước trong những năm làm chủ bưởng vàng trên sông Lô. Vào thời điểm này, hắn thừa biết rằng đi đường bộ rõ ràng là khó thoát. Vì thế, rất có thể hắn đi đường thủy và thế là vụ việc được báo cáo về Cục Giao thông đường thủy.

Cục CSGT đường thủy chỉ đạo các đơn vị CSGT đường thủy của CA Hà Nội, Hà Tây, Phú Thọ, Việt Trì, Tuyên Quang và bắt đầu giăng lưới ở trên các dòng sông. Đến chiều ngày 21 thì Thiếu tá Đỗ Văn Hùng bảo tôi, ông ạ tôi đã ngửi thấy mùi của nó ở huyện Duy Tiên rồi, muộn lắm thì chiều hôm sau sẽ vồ được thôi. Cho nên theo tôi, anh nên trở về Hà Nội và đi theo cánh của Nguyễn Việt Chức và Nguyễn Đức Bình đang ở Duy Tiên. Nghe lời anh, tôi trở về Hà Nội sau khi đã cởi một chiếc áo, một chiếc quần và để lại cho anh một số tiền, chỉ còn giữ một số tiền đủ mua xăng chạy về Hà Nội và chiếc điện thoại.

Lần đầu tiên trong đời, tôi lái xe trong một hoàn cảnh không giống ai, mặc quần đùi, áo may ô lái một chiếc xe biển 80B chạy từ Tuyên Quang về Hà Nội. Về đến nhà, Tổng biên tập Nguyễn Hữu Ước đón tôi ở cơ quan và việc đầu tiên là anh bảo: "Đưa cái máy ảnh đây". Anh giao ngay cho một cán bộ mang phim đi rửa ảnh. Anh bảo: "Phải làm như vậy, nếu không mày nhẹ dạ cho thằng khác ảnh làm mất hết tính độc quyền". Nhưng cũng khổ cho thân tôi, khi làm ảnh xong thì có một vài ảnh chất lượng kém thế là có một anh ở bên Báo Công an nhân dân (hồi đó Báo CAND và ANTG còn là hai đơn vị khác nhau) đến xin ảnh, thấy tấm ảnh chả ra gì, tôi cho anh và thế là ngay ngày hôm sau, trên mặt báo CAND đã có một bài viết là “phóng viên đã về tận nhà Châu chụp được ảnh”. Tổng Biên tập Hữu Ước chìa tờ báo đó vào mặt tôi và nói gọn lỏn: “Ngu chưa!”.

Tối hôm đấy, tôi về nhà người mệt rũ rượi, "lùa" được bát cơm xong, tôi lên phòng và ngủ như "chó con say sữa", một giấc ngủ không có mê mẩn gì cả. Sáng hôm sau tỉnh dậy, tôi mới thấy các nhà tu hành định nghĩa về cái chết quá đúng: chết chỉ là một giấc ngủ dài không nằm mê.

Trong khi mũi truy lùng ở phía bắc thì vất vả về chuyện xe cộ thì mũi truy lùng ở phía nam thì khổ hơn, suốt ngày các trinh sát của Phòng CSHS và các trinh sát điều tra của CA Đống Đa tỏa đi các nơi xác minh mối quan hệ của Châu. CA Nam Định, Hà Nam cũng tung hết lực lượng CSHS, điều tra của mình vào cuộc.

Có thể nói trong vụ án này, không có một chi tiết tình nghi nào về thủ phạm mà lại được bỏ qua. Công an Nam Định và Hà Nam đã lục tung từng khách sạn, nhà nghỉ, quán trọ. Đúng là đi theo những cuộc truy lùng như thế này mới thấy sức chịu đựng của anh em CSHS, CSĐT thật đáng nể. Có những trinh sát phải đi một ngày 2-3 tỉnh, trong thời tiết nóng như đốt và bằng đủ loại phương tiện, lúc thì xe tải, lúc thì xe con, lúc thì xe ôm. Có những anh 2 ngày không được một hột cơm nào vào bụng mà thực phẩm duy nhất là mỳ ăn liền nhai sống rồi uống nước cho no.

Đại úy Nguyễn Việt Chức, Đội trưởng Đội Đặc nhiệm thì 3 ngày liền không tắm giặt gì cả. Tôi không bao giờ quên được, lúc gặp anh, khi vừa ôm vai anh, anh vội vàng đẩy tôi ra và bảo: "Ôi, anh đứng dịch ra, người tôi chua lắm".

Nhưng có một chuyện mà nhiều người sau này bảo rằng tôi bịa đặt. Đó là nhóm trinh sát của Đại úy Hải của Phòng CSHS phải đi xác minh mối quan hệ của Châu với một người bà con ở huyện Vĩnh Lạc, Thanh Hóa. Anh em đi bằng chiếc xe Zeep cũ của CA Đống Đa và đi vào lúc giữa trưa. Qua khỏi cầu Hàm Rồng thì phải rẽ đi theo đường đê và với tốc độ như người đi bộ, quãng đường chỉ 16km mà anh em phải đi hết 3 tiếng đồng hồ, nóng quá ngồi trên xe mà như ngồi như trên chảo rang, lính tráng đã nghĩ ra một kế rất hay đó là thỉnh thoảng chỗ nào có nước, để nguyên cả quần áo nhảy xuống cho ướt rồi lại lên xe.

Khoảng hơn 15h thì anh em tìm được một quán cháo lươn ở ven đường. Bà chủ quán vừa nấu xong nồi cháo thì anh em đến và nói cho ăn ngay, nhưng cháo thì nóng mà anh em thì đang vội thế là anh em đã nghĩ ra một sáng kiến, quả thật không một nhà văn nào có thể tưởng tượng nổi, đó là lấy đá bỏ vào bát cháo cho nguội, húp cho nhanh.

Sáng ngày 22, tôi gọi điện cho Trung tá Nguyễn Đức Bình và được biết là đang chuẩn bị đi truy lùng ở Sơn Tây, thế là tôi lại chở một nhóm CSHS đi Sơn Tây để phối hợp với CSGT đường thủy, chúng tôi ra bến phà Mía và nhìn dòng sông Hồng đang mùa lũ chảy mênh mông, nước cuồn cuộn, bỗng giật mình, sông Hồng nước lớn thế này mà thằng Châu bỏ đường bộ đi đường thủy thì gay.

Đồng chí Huy, Trưởng phòng CSGT đường thủy cùng CA Hà Tây, Vĩnh Phú, Phú Thọ đã ngồi chờ anh em CSHS. Ảnh nhận diện tội phạm thì lấy từ bức ảnh tôi chụp mang đi. Bàn bạc xong xuôi, phân công trách nhiệm rõ ràng cho các đơn vị thì từ Duy Tiên có điện của Đại úy Chức. Các mũi trinh sát tập trung hết về Duy Tiên, Hà Nam để chuẩn bị cất vó. Cũng vào thời điểm chiều ngày 22 các trinh sát hình sự do Đại úy Nguyễn Việt Chức chỉ huy cùng CA huyện Duy Tiên đã khoanh được khu vực tên Châu đang ẩn náu, đó chính là nhà tên Nguyễn Sóc Oánh.

Thiếu tướng Phạm Chuyên, Giám đốc Công an Hà Nội (người ngồi thứ hai bên trái mặc áo trắng) hỏi Châu ngay sau khi đưa hắn về Hà Nội.

Từ Sơn Tây, chúng tôi lại cắm đầu cắm cổ phóng xe về Duy Tiên. Trên đường đi, khi qua nhà một trinh sát, anh bảo chúng tôi: “Anh dừng xe lại cho tôi chạy vào nhà 5 phút thôi”. Nể anh, chúng tôi dừng xe lại, anh chạy vào nhà và chỉ đúng không đầy 5 phút sau anh chạy ra, chúng tôi hỏi: "Ông về làm cái gì mà vội thế?". Lúc này trên xe anh mới nói: "Ông già tôi mới mất, tôi vào thắp cho ông nén hương và khấn ông phù hộ cho hôm nay mình vồ được tên khốn kiếp này".

Tại huyện Duy Tiên, Trung tá Nguyễn Đức Bình cùng với CA huyện Duy Tiên vào nhà Oánh, Oánh đi vắng nhưng bên trong giường có chiếc cặp màu đen, trinh sát xác định ngay đó là cặp của Châu. 18h, Oánh về và sau khi nghe anh em CSHS đặt yêu cầu thì hắn giở giọng lưu manh và mặc cả là phải cho hắn tiền. Lúc này vì mục tiêu cao nhất là phải bắt được Châu, cho nên Trung tá Nguyễn Đức Bình và CSHS phải ngậm bồ hòn làm ngọt. Trung tá Bình rút tiền đưa cho hắn 500 ngàn.

Các anh biết hơn ai hết là nếu đêm nay không bắt được Châu thì ngày mai lệnh truy nã hắn sẽ được công bố rộng rãi trên khắp tất cả các phương tiện thông tin đại chúng và lúc đó thì việc truy lùng hắn sẽ gặp khó khăn gấp bội.

Về Châu, sau khi chạy từ Vụ Bản về Duy Tiên và vào trưa ngày 20, để tránh sự truy xét của CA, hắn thay đổi xe ôm liên tục để đến nhà Nguyễn Sóc Oánh, hắn lẳng lặng lấy khăn bọc số vàng tây lại đem ném xuống góc ao, còn số vàng ta hắn giấu trong đống rơm. Ban ngày thì hắn đánh bạc với bọn Oánh và tối thì mò sang nhà Nguyễn Thị Xuân là một ả gái điếm hạ cấp.

Tối ngày 22, sau khi ăn cơm ở nhà Oánh xong, hắn mò sang nhà Xuân, đang chờ chuẩn bị đến lượt thì có 2 gã thanh niên trông mặt mũi cũng chẳng lấy gì làm tử tế xông vào đòi "chén" trước, thế là hắn nuốt cơn bực ra ngoài cánh đồng ngồi chờ. Trong lúc hắn đang ngồi chờ thì lại có mấy thanh niên nữa đi qua. Một người chẳng nói chẳng rằng, lừ lừ đến bên hắn và bấm đèn pin vào mặt, rồi anh ta kêu lên, “đúng nó rồi” và ngay lập tức hắn bị quật sấp xuống, lúc đó vào 20h20 và cũng lúc này thì nhóm chúng tôi từ Duy Tiên cũng đã về đến nơi.

Chúng tôi nhìn anh em CSHS dong Châu đi qua phòng của một trường học mà thấy kinh hoàng về tên tội phạm này. Mặc dù phạm trọng tội như thế nhưng hắn vẫn tỏ ra bình thản như không, chẳng chút ân hận, chẳng chút run sợ, hắn ký vào bản cung, rồi hắn còn cười cợt khi ký vào niêm phong gói vàng, và hắn còn sửa lại tư thế ngồi cho đàng hoàng khi ngồi trước ống kính máy ảnh của tôi.

Hắn bình tĩnh đến mức khó tin, nhưng đến khi tôi bảo, chúng tao vừa ở trên nhà mày ở Chiêm Hóa về đây thì hắn thần mặt ra, hắn hỏi nhỏ: "Nhà cháu có ai biết không? Con cháu có biết không?". Rồi hắn thở dài, “cháu làm khổ vợ, khổ con rồi”. Lúc đó tôi thấy thoáng một chút lương thiện trên khuôn mặt lưỡi cày của hắn, nhưng cũng chỉ mấy phút sau hắn lại nói dửng dưng như không: "Các cán bộ ạ, tội của cháu đáng bắn, khi nào thi hành án xin các cán bộ cho cháu được thi hành án ở quê". Tôi hỏi: "Vì sao muốn được bắn ở quê, mày muốn để vợ con mày chứng kiến mày bị bắn chết à?". Hắn bảo: "Không, cháu muốn được nhìn thấy dòng sông chảy qua nhà cháu một lần nữa".

Tại Hà Nội, Thiếu tướng Phạm Chuyên và các cán bộ đang trực chỉ huy vui mừng. Thiếu tướng Phạm Chuyên gọi điện cho tôi và bảo: "Được! Tao không nghĩ mày bám kịp anh em khi bắt thằng Châu. Khá lắm".

Ba tháng sau, Châu được đưa ra xét xử và hắn bị tuyên án tử hình, hắn cũng không làm đơn xin kháng án. Ngày 20/3/2001, Nguyễn Minh Châu được đưa ra trường bắn và suốt từ lúc đội hành quyết dựng hắn dậy và đưa ra trường bắn, hắn tỏ thái độ bình tĩnh hiếm có, hắn chỉ nói rằng: "Tội của cháu đáng chết lắm".

                                                                                                                     Theo báo CAND